CHAsset: Μικρό Θέατρο Αμβρακίας
Rights
Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας
Rights owner
Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας
Museum/Catalogue No.
1.01.046
Chronology
Τέλη 4ου -αρχές 3ου αι. π.Χ. έως μέσα 2ου αι. π.Χ
Historical Period
What is it?
Πρόκειται για το μικρότερο από τα αρχαία ελληνικά θέατρα που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα στον ελλαδικό χώρο. Χρονολογείται στα τέλη του 4ου με αρχές του 3ου αι. π.Χ. και παρέμεινε σε χρήση μέχρι και τα μέσα του 2ου αι. π.Χ. Στον αρχαιολογικό χώρο του Μικρού Θεάτρου σώζεται η ορχήστρα (η ημικυκλική ή κυκλική πλατεία στο κέντρο ενός θεάτρου όπου βρισκόταν ο χορός ή οι ηθοποιοί), το κοίλο (ο αμφιθεατρικός χώρος που περιβάλλει τη σκηνή) και το προσκήνιο (μία στοά με κίονες ή ημικίονες μπροστά από τη σκηνή), μπροστά και κατά μήκος του οποίου βρίσκεται μεγάλος αγωγός σκεπασμένος με πλάκες.
Η ορχήστρα έχει σχήμα τέλειου κύκλου με διάμετρο 6,70 μ., ωστόσο το δάπεδό της δε σώζεται. Το κοίλο χωρίζεται από δύο κλίμακες (σκάλες) σε τρεις κερκίδες (τα σφηνοειδή τμήματα μεταξύ των κλιμάκων) και είχε πέντε σειρές εδωλίων (καθισμάτων), συγκρατείται δε από δύο ισχυρούς αναλημματικούς τοίχους (τοίχος που κατασκευάζεται συνήθως σε έδαφος υπό κλίση) κατασκευασμένους από ογκώδεις ασβεστόλιθους και αμμόλιθους. Τα εδώλια (καθίσματα) ήταν φτιαγμένα από λαξευμένους ασβεστολιθικούς ογκόλιθους και δεν υπήρχε η προεδρία, δηλαδή οι επίσημες θέσεις, στην πρώτη σειρά.
Την πρόσοψη του στυλοβάτη (βάση για το στήριγμα των κιόνων) του προσκηνίου κοσμούσαν –έξι πιθανότατα– ιωνικοί ημικίονες, από τους οποίους ένας σώζεται ακέραιος. Νοτιοανατολικά του προσκηνίου βρίσκονται τρεις χώροι, οι οποίοι μάλλον αποτελούσαν χώρους της σκηνής και των παρασκηνίων. Δυτικά του Θεάτρου βρίσκεται τμήμα αρχαίας οδού με ίχνη από τροχούς αμαξών, καθώς και τμήμα του πολεοδομικού ιστού της Αμβρακίας. Τον αρχαιολογικό χώρο συμπληρώνει κτίριο που αποκαλύφθηκε ανατολικά του Μικρού Θεάτρου και πιθανώς είχε δημόσιο ή λατρευτικό χαρακτήρα.
What else do we know about it?
Το Μικρό Θέατρο βρισκόταν στο βορειοδυτικό τμήμα της Αμβρακίας, όπου εκτεινόταν το πολιτικό, διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο της. Σε μικρή σχετικά απόσταση από το μνημείο έχουν αποκαλυφθεί και άλλα δημόσια οικοδομήματα, όπως ο Ναός του Απόλλωνα στην οδό Βασιλέως Πύρρου, το Μεγάλο Θέατρο στην οδό Τσακάλωφ και το Πρυτανείο δίπλα στον ναό της Αγίας Θεοδώρας.
Η ταύτισή του στηρίζεται στον Διονύσιο τον Αλικαρνασσέα (ιστοριογράφος του 1ου αι. π.Χ.), ο οποίος αναφέρει ότι το μικρό θέατρο της Αμβρακίας βρίσκεται κοντά στο ιερό της Αφροδίτης και του Αινεία, πληροφορώντας μας έτσι για την ύπαρξη ενός ακόμη ναού, ο οποίος μέχρι στιγμής δεν έχει εντοπιστεί («ἐν δε Ἀμβρακία ἱερόν τε τῆς Θεοῦ ἡρῶον Αἰνείου πλησίον τοῦ μικροῦ θεάτρου…».
Το Μικρό Θέατρο δεν κατασκευάστηκε σε φυσικό ύψωμα, όπως συνέβαινε συνήθως με τα αρχαία ελληνικά θέατρα, αλλά επάνω στα θεμέλια λουτρών του 4ου αι. π.Χ. Οι λουτρικές εγκαταστάσεις διέθεταν εντυπωσιακά βοτσαλωτά δάπεδα κατασκευασμένα από μικρά λευκά και μαύρα ποταμίσια χαλίκια, με παράσταση φτερωτών ερωτιδέων, κύκνων και δελφινιών.
Historical figures
Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς: http://www.wikidata.org/entity/Q26204
Historical events
Place of discovery
Building materials
Where is it currently located?
Dimensions
How was it found?
Referenced in
Ανδρέου Η. (1983)Το μικρό θέατρο της Αμβρακίας, Ηπειρωτικά Χρονικά 25
Τζουβάρα- Σούλη Χ.(1992) Αμβρακία. Μελέτες για την Άρτα Ι, Άρτα
ΕΦΑ Άρτας(2015) Αμβρακία. Η πόλη και τα μνημεία της. Β.Ν.Παπαδοπούλου (επιμ). ΥΠΠΟΑ, Άρτα
Τζουβάρα- Σούλη Χ.(1992) Αμβρακία. Μελέτες για την Άρτα Ι, Άρτα
ΕΦΑ Άρτας(2015) Αμβρακία. Η πόλη και τα μνημεία της. Β.Ν.Παπαδοπούλου (επιμ). ΥΠΠΟΑ, Άρτα