CHAsset: Πελίκη ερυθρόμορφη, με παράσταση πολεμιστή και γυναικείας μορφής στη μία όψη και παράσταση αποχαιρετισμού στην άλλη.
Rights
Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας
Rights owner
Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας
Museum/Catalogue No.
02926
Chronology
4ος αιώνας π.Χ.
What is it?
Ερυθρόμορφη πελίκη, συγκολλημένη από πολλά κομμάτια (Ιταλιώτικου τύπου). Το σώμα του αγγείου είναι σχεδόν σφαιρικό, ο λαιμός είναι χαμηλός και ευρύς και η βάση του είναι πλατιά, δισκοειδής και κοίλη στην αθέατη επιφάνεια. Στις δύο όψεις, μεταξύ των λαβών, δακοσμείται από ερυθρόμορφες (ερυθρές μορφές πάνω σε μαύρο φόντο) παραστάσεις. Στη μία όψη απεικονίζεται στη δεξιά πλευρά όρθιος πολεμιστής που φορά στο κεφάλι κυνέη (περικεφαλαία από δέρμα σκύλου αλλά και γενικότερα από οποιοδήποτε δέρμα), στο αριστερό χέρι κρατά ασπίδα και με το, προτεταμένο, δεξί χέρι κρατά ψηλό ακόντιο με σαυρωτήρα (μεταλλικό τμήμα που τοποθετούνταν στο κάτω άκρο του δόρατος για τη στήριξή του ή ως εφεδρικό όπλο). Στην αριστερή πλευρά, παράσταση όρθιας γυναικείας μορφής που φορά ποδήρη (μακρύ, ως το ύψος των αστραγάλων) χιτώνα και κρατά με τα δυο προτεταμένα χέρια βαθειά φιάλη (ευρύ και αβαθές αγγείο που χρησιμοποιείται για σπονδές). Πίσω από τη γυναίκα απεικονίζεται ψηλή ραδινή κολόνα με δωρικό κιονόκρανο. Η παράσταση ορίζεται, στο πάνω μέρος (στη βάση του λαιμού), από ζώνη γλωσσοειδούς κοσμήματος και κάτω από πλατιά ζώνη-κοσμήματος διπλών μαιάνδρων και ζατρικίου εναλλάξ. Κάτω από τις λαβές υπάρχει κόσμημα από ενδεκάφυλλο ανθέμιο που πλαισιώνεται από διπλούς έλικες με φύλλα με λογχοειδή απόληξη. Στην άλλη όψη,απεικονίζεται, παράσταση αποχαιρετισμού. Στην αριστερή πλευρά όρθια γυναικεία μορφή, με αχειρίδωτο (χωρίς μανίκια) χιτώνα, δίνει στον προς τα δεξιά -έντονα κινούμενο νέο άνδρα- αττικό κράνος με λοφίο. Ο νέος άνδρας παριστάνεται γυμνός με ριγμένη την κοντή χλαμύδα (χονδρός τριγωνικός μανδύας) στους ώμους. Φέρει πεσμένο, πίσω στους ώμους, πέτασο (καπέλο κατασκευασμένο από δέρμα ή ψάθα) ενώ στο προτεταμένο αριστερό χέρι κρατά ακόντιο. Η παράσταση ορίζεται στο πάνω και στο κάτω μέρος από ζώνη γλωσσοειδούς κοσμήματος πιθανώς σειρά σχηματοποιημένων φύλλων ελιάς.
What else do we know about it?
Τα αγγεία στα οποία τοποθετούνταν η τέφρα του νεκρού μετά από την καύση ονομάζονται τεφροδόχα. Στην πλειονότητά τους ήταν πήλινα και σφραγίζονταν συνήθως με πήλινα ή μολύβδινα πώματα, τα οποία σε μερικές περιπτώσεις είχαν χαραγμένο στο εσωτερικό τους το όνομα του νεκρού. Κάποιες φορές το όνομα του νεκρού χαρασσόταν και στο χείλος των αγγείων. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά τεφροδόχα είναι η πελίκη, η οποία αποτελεί παραλλαγή του αμφορέα και έχει πλατιά βάση και ευρεία κοιλιά. Λόγω της σταθερότητάς της, τη χρησιμοποιούσαν και οι έμποροι για να αποθηκεύουν ακριβά αρώματα και έλαια. Τα πρώτα αγγεία του τύπου εμφανίζονται γύρω στο 520 π.Χ. και κοσμούνται με την αττική ερυθρόμορφη τεχνική. Οι πελίκες της Αμβρακίας, χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τις ερυθρόμορφες και τις μελαμβαφείς. Οι μελαμβαφείς πελίκες που κοσμούνται με κατακόρυφες ραβδώσεις στο σώμα, περίτεχνα ανάγλυφα εμβλήματα κάτω από τις λαβές και σε αρκετές περιπτώσεις φέρουν διακόσμηση δυτικής κλιτύος στον λαιμό, αποτελούν χαρακτηριστικά προϊόντα των εργαστηρίων της Αμβρακίας. Οι ερυθρόμορφες πελίκες, εγχώριες ή εισηγμένες, είναι πλούσια διακοσμημένες με σκηνές από τον ιδιωτικό και τον δημόσιο βίο, αλλά και με θέματα λατρευτικά. Η συγκεκριμένη πελίκη εντοπίστηκε μέσα σε ταφική θήκη στη Δυτική Νεκρόπολη της Αμβρακίας και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Άρτας, στην Αίθουσα Β, Νεκροταφεία Αμβρακίας, Τεφροδόχα αγγεία Προθήκη 29.
Historical figures
Historical events
Keywords
Place of discovery
Building materials
Where is it currently located?
Αρχαιολογικό Μουσείο Άρτας, Αίθουσα Β, Νεκροταφεία Αμβρακίας, Τεφροδόχα αγγεία Προθήκη 29
Dimensions
0,41 x 0,26 x 0,245 μ.
How was it found?
Ανασκαφή: οικόπεδο Γιαννούλα, Νοτιοδυτική Νεκρόπολη
Referenced in
ΑΔ 39 (1984), Χρονικά Β, πίν. 726